De Oranje Lijn

De Oranje Lijn werd in 1937 als Maatschappij Zeetransport opgericht door de bekende Rotterdamse reder Anthony Veder. De schepen werden vernoemd naar leden van het vorstenhuis.

De maatschappij richtte zich met name op het transport met speciale schepen (lakers) naar en van de 'Grote Meren' in Canada en de Verenigde Staten. Dit was een moeilijke route over de zee en over kanalen met sluizen met het risico bij het invallen van de winter ingevroren te raken. De rederij was inventief en concentreerde zich tijdens de wintermaanden op de fruitvaart op de Middellandse Zee. Het was de kunst om in het voorjaar de concurrentie voor te blijven en weer zo vroeg mogelijk de Grote Meren te bereiken. Later breidde de rederij zich uit en voer ook op andere havens.

Op de meeste schepen was plaats voor ongeveer 10 passagiers. Gedurende korte tijd (1959-1964) heeft de rederij ook drie gecombineerde vrachtpassagiersschepen in de vaart gehad voor ruim 100 passagiers van en naar Canada.

Na het gereedkomen van de St. Lawrence Seaway viel het voordeel van de op maat gebouwde schepen echter weg en kreeg de maatschappij het zwaar. In 1958 werd het bedrijf verkocht aan de Koninklijke Paketvaart Maatschappij (KPM).
Anthony Veder richtte datzelfde jaar op de Nederlandse Antillen een nieuwe rederij op, de Anthony Veder Groep, gespecialiseerd in de koel- en gasvaart.
In 1959 werd 50% van de Oranje Lijn aandelen door de Holland Amerika Lijn (HAL) overgenomen. Aanhoudende onbevredigende resultaten leidden in 1964 en 1968 tot reorganisaties waarbij achtereenvolgens de drie passagiersschepen werden verkocht en het management en de nautische dienst in zijn geheel bij de HAL werden ondergebracht. De overname van de resterende aandelen van de KPM door de HAL in 1970 betekende het definitieve einde van de Oranje Lijn.

Het hoofdkantoor van de Oranje Lijn was voor de oorlog gevestigd aan de Parklaan 28 en na de oorlog aan de Westerkade 7.

De IJsselhaven
De loodsen van de Oranje Lijn stonden ten zuiden van de Lekstraat (noordzijde IJsselhaven), d.w.z. één pier zuidelijker dan de loodsen van Thomsen's Havenbedrijf aan de Keilestraat.

Ter vervanging van bouwvallig geworden loodsen werd in 1953 aan de IJsselhaven het nieuwe complex van de Oranje Lijn gebouwd, ontworpen door architectenbureau Van den Broek en Bakema. Tussen de loodsen kwam een poortgebouw met op de eerste verdieping een kantine en daarboven een passagiers- en douaneruimte voor ongeveer 150 personen, vergelijkbaar met het poortgebouw van Thomsen's Havenbedrijf aan de Lekhaven. In 1994 werd het poortgebouw van de Oranje Lijn gesloopt om plaats te maken voor loodsen in het kader van de ontwikkeling van fruitport.

Aan de oostzijde van de loodsen, op de hoek met de Vierhavensstraat, werd een tweede dienstgebouw ontworpen met kantoorruimtes en twee dienstwoningen. Ook dit gebouw werd in 1994 gesloopt.

Relatie poortgebouw Thomsen's Havenbedrijf en poortgebouw Oranje Lijn
Toen Rob Kooij in 2003 het poortgebouw aan de Lekhaven kocht, zag hij een jaar later het boek van Arjen Klein over de schepen van de Oranje Lijn. Een voorbijganger vertelde vervolgens dat de Oranje Lijn vanuit de Lekhaven was vertrokken.
Pas later realiseerde Kooij zich dat de voorbijganger zich had vergist en dat er waarschijnlijk nooit een schip van de Oranje Lijn gebruikt gemaakt heeft van het poortgebouw van Thomsens Havenbedrijf. Maar toen had hij de nieuwe naam voor zijn gebouw al naar buiten toe gebruikt.

De relatie tussen beide gebouwen is groot. Beide waren poortgebouwen tussen loodsen, ontworpen door hetzelfde architectenbureau in de naoorlogse periode. En Arjen Klein, de schrijver van het boek over de schepen van de Oranje Lijn, vindt het fantastisch dat de naam van de rederij nu blijft voortleven.